دڵشاد موانى
هێرشە درۆنییەکان بۆ سەر کێڵگەی گازی کۆرمۆر لە چەمچەماڵ، تەنها ڕووداوێکی ئەمنی ئاسایی نین کە تێپەڕن، بەڵکو زەنگێکی مەترسیدارن لە قۆناغێکی هەستیاری جیۆپۆلەتیکیدا. بڕینی تەزووی کارەبا لە زۆربەی شار و شارۆچکەکانی هەرێمی کوردستان، دەرخەری ئەو ڕاستییەیە کە کەرتی وزەی هەرێم لە "قەیرانی تەکنیکی"یەوە گوازرایەوە بۆ "قەیرانی ئاسایشی نیشتمانی". ئەم هێرشانە کە ڕاستەوخۆ دوای کۆتاییهاتنی هەڵبژاردنەکانی پەڕلەمانی عێراق ئەنجام دران، هەڵگری کۆمەڵێک پەیامی سیاسی، ئابووری و سەربازیی قووڵن کە پێویستە بە وردی شرۆڤە بکرێن.
یەکەم: كات و ساتی هێرشەکە؛ پەیامێکی سیاسی لە دوای سندوقەکانی دەنگدان
وەستانی هێرشەکان بۆ ماوەی چەند مانگێک پێش هەڵبژاردن و دەستپێکردنەوەیان ڕاستەوخۆ دوای پڕۆسەکە، ئاماژەیەکی ڕوونە کە بڕیاری ئەم هێرشانە لە ژووری ئۆپەراسیۆنی سیاسییەوە دەردەچێت نەک تەنها سەربازی. ئێستا کە عێراق لە قۆناغی ململانێدایە بۆ دیاریکردنی سەرۆک وەزیرانێک کە هاوسەنگی نێوان "تاران و واشنتۆن" ڕابگرێت، گرووپە چەکدارەکانی (پرۆ-ئێران) دەیانەوێت کارتی گوشار بەکاربهێنن.
هەرێمی کوردستان لێرەدا دەبێتە "کەپشی فیدا"؛ لێدان لە هەرێم پەیامێکە بۆ لایەنە براوەکان و خودی ئەمریکاش کە بێ ڕەزامەندی ئێران سەقامگیری لە عێراق مەحاڵە.
دووەم: تیرۆری ئابووری و بەئامانجگرتنی پڕۆژەی "ڕووناکی"
لە کاتێکدا عێراق بەدەست نەبوونی کارەبا و خزمەتگوزارییەوە دەناڵێنێت، هەنگاوەکانی حکومەتی هەرێمی کوردستان بەرەو دابینکردنی کارەبای ٢٤ کاتژمێری (پڕۆژەی ڕووناکی) و پەرەپێدانی کێڵگەی کۆرمۆر، بووەتە جێگەی نیگەرانی و چاوپێنەهەڵاتنی نەیارانی هەرێم. لێدان لەم ژێرخانە ئابوورییە، جۆرێکە لە "تیرۆری ئابووری" بە ئامانجی:
١. ڕێگریکردن لە سەربەخۆیی وزەی هەرێم.
٢. نیشاندانی هەرێم وەک ناوچەیەکی ناسەقامگیر بۆ وەبەرهێنەرانی بیانی.
٣. دروستکردنی ناڕەزایەتی جەماوەری لە ناوخۆی کوردستان لە ڕێگەی بێبەشکردنی خەڵک لە مافە سەرەتاییەکان.
سێیەم: کوردستان لە چەقی ململانێی بلۆکە جیهانییەکاندایە
ئەم هێرشانە بەشێکن لە وێنە گەورەکەی ململانێی نێوان (ئەمریکا و هاوپەیمانەکانی) لە لایەک و (ئێران و پڕۆکسیەکانی) لە لایەکی تر. بوونی هێزەکانی ئەمریکا و کۆمپانیا ڕۆژئاواییەکان لە هەرێمی کوردستان، وایکردووە خاک و ئاسمانی هەرێم ببێتە گۆڕەپانی یەکلاییکردنەوەی حساباتی نێودەوڵەتی. هەرێمی کوردستان باجی دۆستایەتی و هاوپەیمانێتی لەگەڵ ڕۆژئاوا دەدات، بەبێ ئەوەی سیستەمێکی بەرگریی پێشکەوتووی بۆ دابین بکرێت.
چوارەم: گۆڕانی سروشتی کێشەکە لە تەکنیکەوە بۆ ستراتیژیى
تا دوێنێ کێشەی کارەبای هەرێم کێشەی بەرهەمهێنان و دابەشکردن و سوتەمەنی بوو، بەڵام ئەمڕۆ ئەم گرفت و بیانوانە بەتاڵ بووەتەوە. کێشەکە چیتر نەبوونی ئەندازیار و تەکنۆلۆژی و سەرچاوەی غاز نییە، بەڵکو کێشەی "پاراستنی ئاسمانی" (Air Defense) شوێنە ستراتیژییەکانە. مەعقول نییە شادەماری ئابووری هەرێمێک کە بڕبڕەی پشتی کارەبا و ژیانی هاوڵاتیانە، بەبێ سیستەمی دژە-درۆن و دژە-مووشەک بەجێهێڵرابێت. ئەمە کەمتەرخەمییەکی گەورەی هاوپەیمانان دەردەخات.
پێنجەم: بەرپرسیارێتی ئەمریکا و حکومەتی فیدڕاڵ؛ پێویستیی گۆڕینی هاوکێشەکە
لێرەدا پرسیارە جەوهەرییەکە ئەوەیە: ئەگەر هەرێمی کوردستان هاوپەیمانی ستراتیژیی ئەمریکایە، بۆچی ئاسمانی پارێزراو نییە؟
ئەم هێرشانە بەشێکن لە وێنە گەورەکەی ململانێی نێوان (ئەمریکا و هاوپەیمانەکانی) لە لایەک و (ئێران و پڕۆکسیەکانی) لە لایەکی تر
١. ئەرکی ئەمریکا لە کوردستان: پێویستە واشنتۆن تێبگات کە هەر زیانێک بەر ژێرخانی وزەی هەرێم بکەوێت، لێدانە لە بەرژەوەندییەکانی ئەمریکا و شکۆی ئەو وڵاتە لە ناوچەکە. ئەمریکا دەبێت پلانی وردی هەبێت بۆ جێگیرکردنی سیستەمی بەرگری (وەک C-RAM یان Patriot) لە دەوروبەری کێڵگە ستراتیژییەکان. تەنها ئیدانەکردن بەس نییە بۆ پاراستنی هاوپەیمانەکان.
٢. ئەرکی حکومەتی بەغداد: بێدەنگی حکومەتی فیدڕاڵ بەرامبەر بۆردومانکردنی بەشێک لە خاکەکەی، شەرعییەتدانە بە پێشێلکردنی سەروەریی عێراق. پێویستە بەغداد ئەم هێرشانە وەک هێرش بۆ سەر "سەروەری عێراق" ببینێت نەک تەنها کێشەیەکی بچوک لە باکوری وڵات.
بۆ کۆتاییهێنان بەم دۆخە، پێویستە:
• حکومەتی هەرێم لەسەر ئاستی نێودەوڵەتی فشار دروست بکات کە پاراستنی کێڵگەی کۆرمۆر و کێڵگە نەوتیەکان بکرێتە ئەولەویەتی هێزەکانی هاوپەیمانان.
• داوا لە ئەمریکا بکرێت کە وەڵامی ئەم هێرشانە تەنها دیپلۆماسی نەبێت، بەڵکو هەنگاوی ڕازگر (Deterrence) بنێت بۆ ئەوەی بکەران تێبگەن هێڵی سوور هەیە. تاریککردنی ماڵەکانی کوردستان، تەنها کوژاندنەوەی گڵۆپەکان نییە، بەڵکو هەوڵێکە بۆ کوژاندنەوەی هیوا بە سەقامگیری و گەشەسەندن
• دۆسیەی وزەی هەرێم لە ململانێی سیاسی دەربهێنرێت و وەک دۆسیەیەکی ئەمنی نیشتمانی مامەڵەی لەگەڵ بکرێت.
هاوڵاتی کورد لەم زستانە سەختەدا، نابێت باجی ململانێیەک بدات کە خۆی لێی بەرپرس نییە. مافی هەبوونی کارەبا و وزە، مافێکی مەدەنی و مرۆییە و نابێت تێکەڵ بە یارییە سیاسییەکان بکرێت.
لە کۆتاییدا، تاریککردنی ماڵەکانی کوردستان، تەنها کوژاندنەوەی گڵۆپەکان نییە، بەڵکو هەوڵێکە بۆ کوژاندنەوەی هیوا بە سەقامگیری و گەشەسەندن، کە پێویستە بە ئیرادەیەکی سیاسی و پشتیوانی نێودەوڵەتی ڕووبەڕووی ببینەوە.
